Osmanlı döneminden günümüze kadar ulaşmayı başaran, geçmiş yıllarda özellikle hayvancılık alanında at ve eşek sırtında kullanılan, döneminin temel ihtiyaç malzemesi sayılan semerler, günümüz de yok olma durumuyla karşı karşıya. Yüzlerce yıllardan bu yana hayvancılık alanında kullanılan semerler, daha çok geçmişte insanların binek aracı olarak kullandıkları atların ve eşeklerin üzerine koyuluyordu. Hayvanların taşıyacakları yükün sırtına zarar vermemesi için ağaç iskelet üzerine deri ile keçe arası kamış otlarıyla doldurulup sarılarak dikilen semercilik çok özen isteyen bir zanaat olsa da günümüzde git gide yok oluyor. Motorlu araçların kırsal kesimde bile fazla olmasıyla hayvanların artık yük veya binek olarak kullanılmaması semerciliği bitme noktasına getirdi. Kahramanmaraş Tarih Kapalı Çarşı’da semercilik yapan Ali Özen konuyla ilgili Manşet gazetesi ekibine özel açıklamalarda bulundu. Semerciliğin tam manasıyla teknolojiye yenik düştüğünün altını çizen Özen, “Az da olsa bir talep varken koronavirüs sebebiyle de hiç olmaz oldu” dedi.
“BU MESLEKLE 4 ÇOCUK BÜYÜTTÜK”
50 yıldan bu yana bu mesleği icra ettiğini ve 4 çocuk büyüttüğünü belirten Semerci Ustası Ali Özen, şu ifadeler yer verdi: “Ali Özen, semercilik mesleğine çırak olarak başladım aşağı yukarı 50 yılı geçti. Şu anda emekliyim. Bu meslekle çocuk büyüttük 3 tanesi 1’i erkek olmaz üzere 4 çocuk büyüttük, evlendirdik, gelin ettik. Erkek çocuğum benimle beraber çalışmakta.”
“ARTIK GEÇİMİMİZE SAĞLAYAMAZ DURUMA GELDİK”
Semercilik mesleğinin aileden geldiği, oğlununda bu mesleği şimdilik yaptığını söyleyen Özen, “Bu aileden gelen meslek geleneği sürdürüyoruz. Babadan oğula geçti. Bizde oğlumuza bırakacağız ama artık mesleğe ihtiyaç kalmadı. Ürettiğimizi satamıyoruz onun için meslek teklikede yani bitmek üzere. Ortam makinaştıkçca hayvan gücüne ihtiyaç kalmıyor. Şu durumda da hayvan gücüne ihtiyaç yok onun için artık geçimimize sağlayamaz duruma geldik. Bizde bu mesleği bırakmak üzereyiz” dedi.
“KAHRAMANMARAŞ’TA DÖRT TANE SEMERCİ VAR”
Ali Özen, Kahramanmaraş’ta eskiden Kapalı Çarşıda eskiden yukarıdan aşağıya kadar 150 semerci vardığını şimdi 4 tane semercinin kaldığını ifade eden, “Bu dört tane semerci çok geliyor. Bir tane semerci ufak tefek iş görür. Dört tane olunca olmuyor. Kazancımız şu an 0 diyebiliriz. Ürettiğimizi satamayınca elimize para geçmiyor. Ürettiğimizi satabilsek belki bir şeyler olur” ifadelerini kullandı.
“HAYVAN GÜCÜNE İHTİYAÇ KALMADI”
Özen konuşmasına şu şekilde devam etti: “5-6 sene öncesinden bahsedecek olursa dışardan müşterimiz gelirdi 15-20 gün gün atardık 15-20 gün sonra gelir alır giderlerdi. Şimdi hazıra koyuyoruz onuda telef edemeyiz. Köy yollarının açılması, tarım aletlerinin yapılması hayvan gücüne ihtiyaç kalmadı. Şu an kırsal kesimde köylük yerlerde, gelişmemiş yerlerde ufak tefek semer talebi var. koronavirüs sebebiyle köylü vatandaş şehire gelemeyince bizim işimiz olmuyor tabiki. Az bir talep varken hiç olmaz oldu.”
“TEKNOLOJİNİN GELİŞMESİ, BU MESLEĞİ BİTİRDİ”
Önceden kentin çoğu yerinde semer yapan ustaların olduğunu ama teknolojinin gelişmesiyle semercilik yapan kişi sayısının bir elin parmaklarını geçemeyeceğini belirten Semerci ustası Ali Özen, “Çağın getirdiği olumsuz koşullar ve teknolojinin gelişmesi, bu mesleği bitirdi” dedi. 50 yıldır semer yaparak geçimini sağladığını kaydeden Özen, “Geçmiş zamanlarda tercih edilen bir meslekti semercilik. Çırakken başladım işe o günden bugüne kadar geldik ve usta olduk. Artık o eski günler de kalmadı mesleğimizle ilgili. Geçmiş dönemler de ben bu işe başlarken babam çok istemişti bu işi yapmamı, babamın sayesinde başladım ve bu yaşa kadar da devam ettirdim. Ama artık Kahramanmaraş’ta da bu işi yapan kalmadı. Mesela eskiden 20-30 yıl önce 150’ye yakın esnaf vardı bu işle uğraşan ama artık motorlu araçların en kırsalda bile olmasıyla birlikte bu mesleğe ihtiyaç kalmadı. Yaptığımız, ürettiğimiz semerleri satamıyoruz. Bizim Kapalı Çarşı’mız da bu bölümde ki herkes semercilikle uğraşıyordu o yıllarda. Eskisi gibi değil, hem işimiz bitti hem de hayvancılık bitti yani. Önceden her evde hayvancılıkla uğraşan bulunurdu. Şimdi ise vatandaşın hayvancılıkla bir işi kalmadı. Semerleri yapıyoruz ama öylece duruyor dükkânlar da bomboş. Bizim de yaşımızın gereği yıllardan beri bu işle uğraştığımız için başka bir yerde çalışmamız çok zor oluyor. Devletimiz bir çare bulsa bizim işimize gerçekten çok iyi olur” ifadelerini kullandı.
(Haber: Abdulsamet İspir)
