Yeni yapılan inşaatların mevzuatlara uygun olarak yapılması için denetim yetkisinin verildiği yapı denetim firmalarının ücretlerinin devlet gözetiminde değil de müteahhitler tarafından ödenmesi sonrası ortaya çıkan 'sakıncalı denetim' işlemi ile ilgili Bakanlık harekete geçti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapı denetim işlemini kapsayan yasayı bu yıl içerisinde değiştirerek, yapı denetim firmalarının seçiminde 'otomatik atama sistemi'ni hayata geçirecek. Bakanlığın bu hamlesi ile müteahhit-yapı denetim firması pazarlığı da sona ermiş olacak.
Yeni sistemi gazetemize değerlendiren BCE Güven Yapı Denetim Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Tuğrul Özdöşemeci, mevcut sistemde müteahhitlerin yapı denetim firmalarını seçtiğini ancak yeni sistemle beraber bunun belli bir sıraya bineceğini söyledi. “X müteahhittin bir işi geldi ve sırada. Bunun akabinde Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü bu kez, “1, 2 ve 3 numaralı yapı denetim işi aldı, sıra 4 numaralı yapı denetim firmasında” diyecek” diyen Özdöşemeci, “Böylelikle yapı denetim firmaları müteahhitle muhatap olmayacak. Çünkü Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü o müteahhittin işini bana vermiş olacak” ifadelerini kullandı.
“EDERİNDEN ALT FİYATA DÜŞÜRÜLÜYOR…”
Özdöşemeci, sözlerinin devamında şu ifadelere yer verdi: “Yapı denetim, binaların yapımının projeye uygun bir şekilde yapılmasını denetleyen firmalardan oluşan bir sistemdir. Bizim burada yapacağımız şey binaya önce ruhsat almak. Müteahhit firma bu binayı imar etmeye başlar. Nedir bunlar? Kazı yapar, biz gideriz kazıyı kontrol ederiz. Doğrumu yanlış mı ona bakarız. Kimi yerde 5 metre kazı yapılması gerekir, kimi yerde dolgu gerekir ve bu şekilde kontroller sağlanır. Temel altına gro beton dökülür yalıtım yapılır bunları denetleriz. Temeline demir bağlanır beton dökülür bunu da denetleriz. Kaç tablaysa bunların kontrolünü ve denetimi yapılır. Sonrasın da duvar imalatının alçı, sıva, boya, elektrik tesisatı, makine tesisatı, dış cephe gibi a’dan z’ye binanın her şeyinden sorumlu olan kişi yapı denetim firmalardır. Resmi olarak bir açıklama yok ama Bakan açıklama yaptı. Şuan ki sistem nedir? Müteahhit kendisi yapı denetim firmasını seçebiliyor. Kahramanmaraş’ta 31 tane resmi olarak, 24 tane ise faal firma var. Bu 24 firmadan herhangi birini seçebilir. Örneğin bi işin 100 bin tl bedeli var müteahit bana A firması 70’e yapıyo sende 65’e yap sana vereyim diyebiliyo. Serbest piyasa rekabeti dediğimiz şey bu. Ama yapı denetim sektörü bunu kaldıracak bi sektör değil. Genelde bu işler ederinden alt fiyata düşürülüyor. Yeni sistemde inşallah herkes hakettiği bedellere yapacak bu işleri.”
“MÜTEAHHİT PARAYI YATIRMAZSA BİZ PARAYI ALAMAYIZ”
“Müteahhit parayı yatırmazsa biz parayı alamayız” diyen Özdöşemeci, sözlerinin devamında şunları kaydetti: “Sonrasında burada biz paramızı kademe kademe müteahhitten maliye aracılığıyla alıyoruz. Mesela bir inşaat başladı ve devam edip gidiyor. Bizde bunun yüzde 20’sini aldık. İnşaat ilerledi seviye yükseltilecek geldi. Ne olacak? Bizim seviye yükseltmemiz lazım. Seviye yükseltmek için de maliyeye para yatırılması lazım. Bir örnek verecek olursak, buraya 50 bin TL para yatacak ki biz yetkili idare aracılığı ile hakediş yapacağız. Sonucunda bizde böylelikle parayı maliyeden çekeceğiz. Yani bizim kasamıza para bu şekilde giriyor. Ama burada müteahhit parayı yatırmazsa biz parayı alamayız. Şimdi müteahhitin kapısında bir sıkıntı var. Diyelim ki bir taşıyıcı sistemde 5 metre perdesi var ama 3 metre imal etmiş. Ben müteahhitte “Bunun projesini uygun yap” diyorum. Müteahhitte bana, “Kardeşim yok, ben istediğim gibi yapacağım” diyor. Böyle diyor ama proje kurtarmıyor. Ayrıca projeye de aykırı. Bu şekilde bana orada “Sen benin istediğim şartları sağlamazsan bende parayı yatırmam” diyor. Burada devletin bizi koruyan kanunları var ancak bu sürecin uzaması her gün için firmaya büyük zarar getiriyor.”
AYLIK 40 BİN TL MASRAF
Yapı Denetim firmalarının iş alsa da almasa da sürekli masraf olduğunu belirten Özdöşemeci, firmaların hiç iş yapamasa dahi aylık ortalama 40 bin TL masrafı olduğunu vurguladı. Özdöşemeci, “Yani hiç iş almasanız da aylık 40 bin TL masrafınız var. Yapı Denetim firmaların en az 15 tane sigortalı personeli var. Dolayısıyla bu personellerinizin her ay maaşını yatırmak zorundasınız. Şimdi müteahhitten o parayı almazsanız bu kez zora giriyorsunuz ve bazen kendinizden taviz vermek zorunda kalıyorsunuz. Biz bugüne kadar kendimizden taviz vermedik. Taviz vermediğimiz için de ne oldu? İş kaybettik. Ama kabul eden firma ne yaptı? İşi aldı, parasını aldı ama bu kez Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılan denetimde projeye aykırı imalat gerçekleştirdiği için ya para cezası yedi yâda iş alamama cezası yedi” diye konuştu.
“İNŞALLAH EN KISA SÜREDE GELİR”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hayata geçmesi beklenen yeni sistemin bir an önce gelmesini temenni eden Özdöşemeci, son olarak sözlerine şunları ekledi: “Şimdi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hayata geçmesi beklenen yeni sistemde müteahhit bizi seçiyordu, şimdi ise belli bir sıraya binecek. X müteahhittin bir işi geldi ve sırada. Bunun akabinde Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü bu kez, “1, 2 ve 3 numaralı yapı denetim işi aldı, sıra 4 numaralı yapı denetim firmasında” diyecek. Böylelikle yapı denetim firmaları müteahhitle muhatap olmayacak. Çünkü Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü o müteahhittin işini bana vermiş olacak. Bu bağlamda ne olacak? Ben bu sayede gereken düzeni inşatta sağlayabileceğim. Dolayısıyla ben parayı müteahhitten istemeyeceğim. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü müteahhitti para yatırmak zorunda bırakacak. Yani müteahhitle yapı denetim firmaları arasında devlet hakemlik yapacak. Biz işimizi esas o zaman yapmaya başlayacağız. Bu yeni gelecek sistem inşallah en kısa sürede gelir. Hem yapı denetim sahiplerinin hem orada çalışanların refah seviyesini arttırır hem de yapılan binaların daha kaliteli daha sağlıklı olmasını sağlar. İşin temel faydası budur.”
Haber: Emre Akkış
