Kış aylarında trafikte yer alacak araç sürücülerin doğrudan ilgilendiren zorunlu kış lastiği uygulamasının başlamasına çok az bir zaman kaldı. Bilindiği gibi yetkili kurumlar tarafından belirtilen tarihler içerisinde trafikte zorunlu kış lastiği takmayan araçlar para cezası ödemek zorunda kalıyor. Durum böyle olunca, bunu yaşamak istemeyen vatandaşlar da konuya yönelik araştırmalara başladı.
Kış lastiğinin özelliklerinin nasıl olması, ne zaman takılması gerektiği ve sağladığı imkânlar hakkında Manşet Gazetesi’ne anlatan Oto Lastik ustası Ali Maşa, kışın lastik kullanımı konusunda lastikleri dişli seçmenin çok önemli olduğuna dikkat çekti. Aşınmış, silinmiş lastiklerin kış aylarında kullanılmaması gerektiğini aktaran Maşa, “Kış standartlarına uygun kış lastiklerinin takılması dişlerinin iyi olması gerekir” dedi. Dişsiz lastiklerin kaza oranını arttığını ifade eden Maşa, zayıf lastiklerin hem maddi hem de manevi olarak kendine ve karşıdaki sürücüye zarar verdiğinin altını çizdi.
KAR VE YAĞIŞLARI BEKLEMEYİN!
Maşa: “Kış lastiğinin en büyük özelliği yaz lastiklerinin aksine 7 derecenin altındaki havalarda sertleşmemesi ve içerisindeki silica esaslı malzemenin daha yumuşak olmasından dolayı soğuk hava şartlarında, kuru ya da karlı, buzlu zeminlerde tutunmayı arttırmasıdır. Bunun yanı sıra desen ve profili diğer lastiklere göre daha farklıdır. Bu sayede frenleme ve tutunma kabiliyeti daha yüksek olduğu gibi çekiş özelliği de daha fazladır. Kış lastiği kullanmak için yağışlar beklenmemeli, hava sıcaklıklarının düştüğü zamanlarda kullanılması gerekir”şeklinde konuştu.
ASGARİ DİŞ DERİNLİĞİ NE KADAR OLMALI?
Kış lastiklerinin üzerinde onlara özel logolar olduğunu kaydeden Maşa, bu şekilde o lastiğin kış lastiği olup olmadığının anlaşılabileceğini vurguladı. Maşa, “Kış lastiklerinin üzerinde onlara özel bir logolu sembolleri vardır. Bu şekilde o lastiğin kış lastiği olup olmadığı anlaşılabilir. Ayrıca asgari diş derinliği kış lastiklerinde en az 4 mm olmalıdır. Aksi halde işlevini büyük ölçüde yitirmiş olacaktır. Kış lastiklerinin sadece çekişin olduğu tekerleklere değil 4 tekerleğe birden takılması gerektiğini de belirtmekte fayda var” ifadelerini kullandı.
ZİNCİR TAKILMALI
Bazı kötü hava şartlarında buzlanmaya karşın lastiklere zincirin takılması gerektiğini dile getiren Maşa, “Trafik yetkililerinin talebi doğrultusunda ya da kış lastiğinin yetersiz kaldığı durumlarda zincir takılması gerekir. Böyle bir durumda 4 lastiğe birden zincir takılması doğru olacaktır. Yaygın düşüncenin aksine sadece çeker dingil üzerinde bulunan lastiklere zincir takıldığında aracın çekişi kuvvetlendirilir fakat frenleme ve sürüş esnasında aracın stabil bir şekilde yola tutunması güçleşir” diye konuştu.
RAF BEKLEME SÜRESİ 5 YIL
Lastiklerin doğru kullanılması durumunda raf bekleme süresinin 5 yıl olduğunu anlatan Maşa, son olarak sözlerine şunları ekledi: “Doğru koşullarda saklandığı takdirde lastiklerin raf bekleme süresi 5 yıl olmakla birlikte bunu üzerinde yazan üretim tarihinden anlayabilirsiniz. Üretim tarihi lastiklerin üzerinde hafta ve yıl olarak yazar. Örnek: “3815” yazan bir lastik 2015 yılının 38. haftasında üretilmiş anlamına gelir. 5 yıldan fazla beklemiş satılmamış lastikleri almamanız gerekmektedir. Çünkü 5 yıl boyunca kullanılmayan yatık lastikler özelliğini kaybeder ve diş derinliği bakımından yeni olsa dahi yeterli tutunmayı sağlayamaz. Kullanılan bir lastik yatan bir lastiğe göre yapısını daha iyi korur. Araç kullanım tarzı, kullanılan yol-zemin, hava şartları vb. durumlar lastiğin ömrünü değiştirmekle birlikte yaklaşık 40-50 bin kilometre kullanılabilir. Kış lastikleri yaz lastiklerine oranla daha yumuşak olduğu için daha çabuk aşınır, kış lastiklerinin diş derinliği 4 mm'nin altına indiğinde değiştirilmesi gerekmektedir.”
KIŞ LASTİĞİ HANGİ ARAÇLARDA ZORUNLU?
Kamyon, çekici, tanker, otobüs gibi büyük araçların tahrikli dingiller (araçlarda şafta bağlı olup çekiş gücü sağlayan dingil) üzerindeki tüm lastikler le kamyonet, minibüs ve ticari otomobillerin araca monteli tüm lastiklerinin yanı sıra seyir esnasında değiştirilmek zorunda kalınan lastiklerin yerine takılacak lastiklerin de kış lastiği olması gereklidir. Resmi Gazete' de kış lastiği zorunluluğuna yönelik verilen bilgilere göre, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçların kış lastiği kullanmaları ise illerin hava ve iklim şartlarına göre yılın belirli dönem için zorunlu tutulacaktır. Bunların dışındaki ticari olmayan şahsi araçlar için uygulama zorunlu değil fakat can ve mal güvenliği ile seyahat etmek için kış şartlarında tüm araçlarda kış lastiği kullanılması gerekiyor.
EKSİKLİKLER TAMAMLAMADAN ÇIKIŞA İZİN VERİLMEYECEK
Özellikle toplu taşıma yapan, gerek şehir içi, gerekse de şehirlerarası otobüsler de mevsimine uygun olarak kış lastiğinin olup olmadığı, çekme halatı, yangın söndürme tüpü gibi avadanlıklarının bulunup bulunmadığı, ışık far sisteminde herhangi bir aksaklığın olup olmadığı kontrol edilecek, eksikliği olan araçların, eksikliklerin tamamlamadan çıkışına kesinlikle izin verilmeyecektir. Söz konusu bu uygulama ile kış şartlarına göre önlemini almayan ve özellikle kış lastiği olmayan araçların yolu kapatması ve insanların mağduriyete uğramasını önlenmeye yönelik bir uygulama sağlanmaya çalışılıyor. 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda, ıslak, buzlu, karlı ve çamurlu zeminlerde yaz lastiklerine nispeten, kış lastiklerinin yol tutuş özelliğinin daha sağlam ve yüksek güvenlik sağlıyor olması ile can ve mal kaybı açısından daha güvenlidir.
DENETİM VE CEZA İŞLEMLERİNİ HANGİ BİRİM SAĞLAYACAK?
Zorunlu olarak Kış Lastiği Uygulamasında araçların denetim ve uygulamanın sağlanabilirliği, Bakanlığın yetkilendirdiği personel ile birlikte Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimler ve belediyelerin denetim birimlerince yapılacak denetim ve kontroller yapılacaktır. Söz konusu denetim ve ceza işlem uygulama yetkisi, Bakanlıkça ayrıca valiliklere de verilecektir.
ZORUNLULUĞUNA UYMAYANLARA UYGULANACAK CEZA İŞLEM NEDİR?
Kurala uymayan araç sahiplerine ceza uygulanmaktadır. 2018 yılında 715 lira olan ceza, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan yüzde 23,73'lük yenden değerleme oranı çerçevesinde 1 Ocak 2019 itibarıyla 885 liraya çıkarıldı. Cezanın 2020 yılında artıp artmayacağı henüz bilinmiyor. Araç lastiklerinin raf ömrü daha doğrusu kullanım ömrü, uygun saklama koşullarında 10 yıl iken, bu oran kullanımdaki araç lastiklerinin ömrü se 3-5 yıl arasında değişiyor.
Haber: Emre Akkış
