Kahramanmaraş’ın Onikişubat İlçesi’ne bağlı Çevrepınar Ortaokulu, öğretmenleri ve öğrencilerinin başarısıyla tüm Türkiye’de adından söz ettiriyor. Özellikle Çevrepınar Ortaokulu’nda görevli Fen Bilimleri öğretmeni Hayri Daşçı’nın verimli dersleriyle birlikte öğrenciler Fen Bilimleri’nde önemli başarılara imza atarken, Daşçı ve öğrencileri Selçuk Kara ve Derya Kara bu kez ise 12. TÜBİTAK Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’na damga vurdu. Yaptıkları proje ile ilk olarak Kahramanmaraş’taki diğer okulları geride bırakarak birinci olan Daşçı ve öğrencileri, ardından 80 projenin katıldığı bölge yarışmasında da birinci olarak büyük bir başarıya imza attı. Daşçı ve öğrencilerinin başarısı bununla da kalmazken, katılmaya hak kazandıkları Türkiye finallerinde de 160 proje arasından fizik dalında da üçüncü oldular. Emek verildiği takdirde ellerindeki kısıtlı imkanlarla bile çok güzel projeler çıkarılabileceği ve çok büyük başarıların elde edilebileceğini gösteren Daşçı ve öğrencileri, yaptıkları projeyle fabrika gibi büyük üretim tesislerinin binlerce lira zarara uğramasına son verecek.
“REFRAKTOMETRE’DEN DAHA UCUZ BİR CİHAZ ÜRETTİK”
Yaptıkları proje hakkında gazetemize bilgiler veren Çevrepınar Ortaokulu’nda görevli Fen Bilimleri öğretmeni Hayri Daşçı, projeyi öğrencileri Selçuk Kara ve Derya Kara ile birlikte yaptıklarını söyledi. Ders müfredatında olan saydam cisimler konusunda, saydam cisimlerin ışığı farklı miktarlarda kırdığından yola çıkarak bu bilgili üretimde kullanmak için kolları sıvadıklarını belirten Daşçı, “Proje, amaç itibariyle öğrencilerimizin ders konusu içerisinden çıkarttığı tamamen konuşla bağdaşık ürettikleri bir proje. Sanayide kullanılan refraktometre denilen bir cihaz vardır ve bu refraktometre ile sıvı yoğunlukları ve varsa karışım, mesela şeker veya su oranı gibi karışım oranlarını belirlemeye yönelik bir cihazdır. Piyasa da sağlam refraktometrenin fiyatı ortalama 2 bin 500 ile 3 bin TL arasındadır. Bunlar gün içerisinde belki birkaç kez, belki haftada bir kaç kez ölçüm yapılarak, yapılan ürünün ne kadar sağlam olduğunu veya bir karışım yapılıyorsa karışım oranının ne derece doğru olduğunu, saf bir madde üretiliyorsa ne kadar saf olduğunu belirleyen maddelerdir. Ve haftada en fazla birkaç kez veya günde birkaç kez ölçüm yapılarak çok sınırlı sayıda ölçüm gerçekleştirir refraktometreler. Bizim yaptığımız projede maliyeti çok daha düşük, ortalama 30 TL ile 50 TL arasında seri üretimde maliyet çıkacak şekilde ucuz bir maliyetle ve refraktometre denilen cihazlara göre çok daha kullanışlı bir cihaz ürettik” dedi.
“ÖNCE BÖLGE BİRİNCİSİ, SONRA TÜRKİYE ÜÇÜNCÜSÜ OLDUK”
Yaptıkları projeyle Türkiye üçüncüsü olduklarına dikkat çeken Daşçı, “Türkiye genelinde ortaokullar arasında TÜBİTAK’ın yaptığı 12. Araştırma Projeleri Yarışması’nda öncelikle il birincisi olduk, daha sonra Adana’da yapılan bölge yarışmasında da toplam bin 60 proje içerisinde 80 proje bölge yarışmasına katıldı ve biz orada da bölge birincisi olduk fizik alanında. Daha sonrasında Kayseri’de Türkiye finalleri oldu, 160 proje katıldı. Türkiye finalinde de yine fizik alanında Türkiye 3.’sü geldik” ifadelerini kullandı.
“7/24 SÜREKLİ KONTROL YAPABİLİYOR”
Yaptıkları projenin lazer yardımıyla ışığın kırma ve kırılma miktarına bağlı olarak yerleştirilecek sensörle günün 7/24 saatini sürekli kontrol yaptığına dikkat çeken Daşçı, “Cihazımızda sanayide kullanılan, endüstriyel iki borunun arasına üçgen prizma şeklinde cam aparat ve buna birleşik bir lazer yardımıyla ışığı kırma ve kırılma miktarına bağlı olarak yerleştirilecek sensörle günün 7/24 saatini sürekli kontrol yapan ve sıvıda en küçük bir değişikliği anında haber veren kullanışlı ucuz, pratik bir cihaz geliştirdik öğrencilerimizin katkısıyla. Proje araştırmaları üzerinde değişik fikirler öğrencilerden gelmeye başladı. Birinci dönemin sonu gibi bu projeyle ilgili fikir şekillendi ve Türkiye finali olan Kayseri finalinde geçen hafta son şeklini aldı. Yani yaklaşık dört yada beş ay kadar bir çalışmanın ürünü” şeklinde konuştu.
“30 LİRAYLA ÇOK BÜYÜK ZARARLARIN ÖNÜNE GEÇİLECEK”
Yaptıkları projenin fabrika gibi büyük üretim tesislerinin binlerce lira zarara uğramasına son vereceğini dile getiren Daşçı, “Öncelikle bu konu dersimizin müfredatında yer alan bir konudur, saydam cisimler ışığı farklı miktarlarda kırarlar. Bundan yola çıkarak bunu üretimde nasıl kullanırız diye bir çalışma üzerinde ders dışı etkinliklerimizde düşünürken projemiz zaman içerisinde gelişerek son halini aldı. Özellikle büyük üretim tesislerinde, fabrikalarda, sıvı üreten ve saydam sıvı üreten özellikle fabrikalar en küçük bir karışım oranında bir değişiklik olduğunda belki binlerce lira zarara uğramakta fabrikalar, ürünler çöpe gitmekte. Ancak sürekli denetim sayesinde en küçük bir oransal değişikliği yada saflıktaki bozulmayı tespit edeceğinden dolayı cihazımız ortalama 30 ile 50 TL arasındaki düşük maliyetli cihazla çok büyük zararların önüne geçilmiş olacak” dedi.
“SAHTE BAL VE ZEYTİNYAĞINI ANLIK TEST EDEBİLECEK”
Projeyle birlikte sahte balların yada zeytinyağlarının kolayca test edilebileceğine vurgu yapan Daşçı, “İlk bakışta doğrudan anlaşılmasa da, anlatıldığında kullanışlılık, düşük maliyetle büyük yarar getirmesi sebebiyle özellikle sanayi alanında ve çok daha geniş kapsamdaki, örneğin sahte balların, zeytinyağlarının test edilmesinde de kullanılabiliyor. Denetim amaçlı, zabıtalar dahil olmak üzere çok çeşitli ebatlarda ve kullanım amaçlarında cihazlar üretilebilir. Bizim yaptığımız bu proje sabit bir cihazdan ziyade çok farklı cihazları üretebilecek şekilde bir yöntem geliştirmektir” açıklamalarında bulundu.
“KISITLI İMKANLARLA GÜZEL PROJELERİN ÇIKABİLECEĞİNİ GÖSTERDİK”
Türkiye üçüncülüğünü kazandıkları projeyle birlikte kısıtlı imkanlara sahip köy okullarının bile çok güzel projeler çıkarabileceğini sözlerine ekleyen Daşçı, “Özellikle çocukların ders içeriğinden yola çıkarak geliştirdikleri bir proje olması sebebiyle aslında çok daha kısıtlı imkanlara sahip köy okullarının bile çok güzel projeler çıkarabileceği, çok büyük başarıların elde edilebileceği bu proje sayesinde görülmüş oldu. Okulumuzda internet hattı şebekesi yok, telefon kısmen çekiyor açık alana çıktığımızda kesintili olarak konuşabiliyoruz. Okulumuzda ortalama 180 civarında öğrenci var, ilkokul ve ortaokul beraber ve bir dersliği sabah orta okullar, öğleden sonra da ilkokullar kullanıyor. Okulumuz, toplam dört derslik, bir anasınıfı ve bir idari odadan oluşuyor” ifadelerini kullandı.
(Haber: Ahmet Güneçıkan)
