Bir süredir gündemde olan ve tüm Türkiye’de geniş bir kesimin yararlanması beklenen İmar Barışı Düzenlemesi geçtiğimiz günlerde Meclis Genel Kurulu’ndan geçmişti. Söz konusu düzenleme, Resmi Gazete’de de yayınlanarak yürürlüğe girmişti. Önümüzdeki süreçte Bakanlık tarafından yetkilendirilen kuruluşlar ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından koordinasyonu yapılacak düzenlemeyle kayıt altında olmayan yapılar “Yapı Kayıt Belgesi” alabilecek. Kamuoyunda “İmar Barışı” olarak bilinen ve 13 milyon konutun imar ve iskan sorununu çözecek olan Yapı Kayıt Belgesi’ne başvurular ise geçtiğimiz gün başladı. Gayrimenkulü üzerinde imar ve iskan sorunu bulunan vatandaşlar e-Devlet üzerinden de başvurularını yapabilecek.
13 MİLYON KONUTUN SORUNU ÇÖZÜLECEK!
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, kamuoyunda ‘İmar Barışı’ olarak bilinen ve 13 milyon konutun imar ve iskan sorununu çözmesi hedeflenen Yapı Kayıt Belgesi verilmesine ilişkin düzenlemenin usul ve esasları belirlendi. Yapı Kayıt Belgesi için müracaatlar 31 Ekim 2018'e kadar yapılacak, belge bedeli ise 31 Aralık 2018'e kadar ödenebilecek. Belge için başvurular, yapı maliklerinden herhangi birisi veya vekili tarafından, e-Devlet üzerinden 'Yapı Kayıt Belgesi Formu’nun doldurulmasıyla yapılabilecek. Çevre ve Şehircilik ile Maliye Bakanlıkları tarafından hazırlanan, "Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ, Yapı Kayıt Belgesi müracaatı, bu belgenin bedelinin hesaplanması ve ödenmesi, belge verilen Hazineye ait taşınmazların satışı, Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmeyecek yapılar ile bu belgenin düzenlenmesi safhasında yalan beyanda bulunanlar hakkında yapılacak işlemlere ilişkin hususları kapsıyor. Buna göre, Yapı Kayıt Belgesi 31 Aralık 2017'den önce yapılmış yapılar için verilecek. Belge için müracaatlar 31 Ekim 2018'e kadar yapılacak, belge bedeli ise 31 Aralık 2018'e kadar ödenebilecek. Tebliğle, gerektiği durumda Bakanlar Kurulu başvuru ve ödeme süresini bir yıla kadar uzatabilecek.
İşte İmar affı barışı 2018 başvuruları Resmi Gazete detayları;
İMAR BARIŞI KAPSAMINDA KAT MÜLKİYETİNE GEÇİŞ OLACAK MI?
31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılmış kırsal ve kentsel alanlardaki tüm yapılar İmar Barışı'ndan yararlanabilecek. Ayrıca başkasına ait taşınmazlar üzerinde yapılan yapılar ile hazineye ait olup sosyal donatı için tahsisli arazi üzerindeki yapılara da yapı kayıt belgesi düzenlenemeyecek. İskan alınamadığından kat mülkiyeti kurulamayan yapılarda yapı kayıt belgesi alındıktan sonra aşağıdaki koşullarla cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecek. Yapı kayıt belgesi alındıktan sonra maliklerin tümünün muvafakat etmeleri ve varsa umumi hizmete ayrılan yerlere denk gelen alanların terk edilmesi şartıyla, yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın, tapuda bu yapıyla ilgili cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecek. Yani kat mülkiyetinin kurulması için maliklerin tamamının anlaşması ve imar planında, yol, yeşil alan, park gibi alanların terk edilmesi gerekiyor. Bu durumda, daha önce yapı kayıt belgesi bedeli olarak ödenen bedel kadar bir bedel daha ödenecek. Bu işlemlerin sonucunda kat mülkiyetine geçen yapıların alım ve satım işlemleri yasallık kazanacak ve arsa vasfından alınan emlak vergisi, yapı vasfından alınmaya başlanacağından vergi kayıpları önlenecek. Kat irtifakı ve kat mülkiyeti kurulduğu için bina; teminat, ipotek veya her türlü bankacılık işlemlerinde değerlendirmeye alınabilecek.
HAZİNE TAŞINMAZI ÜZERİNDEKİ YAPILARIN DURUMU?
Hazine taşınmazı üzerindeki yapılara da yapı kayıt belgesi verilebilecek. Hazine taşınmazı üzerindeki yapı sahipleri yapı kayıt belgesi aldıktan sonra yapının bulunduğu arsayı satın almak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığına müracaat edebilecek ve yıllardır kullandıkları arsalarını rayiç bedel üzerinden satın alabilecekler.
İMAR BARIŞININ SAĞLAYACAĞI FAYDALAR NELERDİR?
İmar Barışı’ndan faydalanan ve yapı kayıt belgesi alan yapılara elektrik, su ve doğal gaz bağlanabilecek. Yapı Kayıt Belgesi alan binalar için yıkılma endişesi son bulacak. Ancak depremsellik açısından yapılarda alınması gereken her türlü tedbiri malikleri alacak. İmar Kanununa göre alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen para cezaları iptal edilecek. Yapı kayıt sahipleri kendi mülklerini ekonomik bir değer olarak gösterebilecek.
MÜRACAATLAR NASIL YAPILACAK?
Vatandaşların kendi rızası ile müracaatı ve kendi beyanı esas alınacak. Müracaatlar e-devlet sistemi üzerinden veya Bakanlığın yetkilendireceği kuruluşlara başvurularak yapılacak. Başvurular e-devlet sistemi üzerinden takip edilebilecek. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri bu konuda vatandaşlara her türlü bilgi ve destekte bulunacak. Başvurular 2018 yılı Haziran ayı içerisinde başlayacak olup 31.10.2018 tarihine kadar devam edecek.
YAPI KAYIT BELGESİ BEDELİ NASIL HESAPLANACAK?
Yapı kayıt belgesi başvuru bedeli; arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda ise yüzde 5 olacak şekilde hesaplanacaktır. Yapı kayıt belgesi bedeli en son 31.12.2018 tarihinde kadar yatırılabilecek. Gerek görülmesi halinde başvuru ve ödeme süresi Bakanlar Kurulu’nca bir yıla kadar uzatılabilecek.
ELDE EDİLEN GELİR NEREDE KULLANILACAK?
Yapı kayıt belgesinden elde edilen gelirler deprem ve afet risklerine hazırlık kapsamında ve kentsel dönüşüm çalışmalarında kullanılmak üzere bütçeye gelir olarak kaydedilecek. Bu kapsamda kentsel dönüşüm çalışması yürüten belediyelere yüzde yüz yerli inşaat malzemelerini tercih ettikleri takdirde, sıfır faizli kredi imkanı sağlanacak.
YAPI KAYIT BELGESİ ALAN YAPI YENİLENEBİLECEK Mİ?
Alınacak yapı kayıt belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olacak. Yapı kayıt belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanır ve düzenlenen yapı kayıt belgesi imar açısından herhangi bir kazanılmış hak sağlamaz, müktesep oluşturmayacak.
İMAR BARIŞI AFFI BAŞVURULARI NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Basın toplantısı düzenleyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, başvuruların geçtiğimiz gün başladığını belirterek, “e-Devlet üzerinden girişini yapan vatandaş kendisine 24 saat içerisinde vermiş olduğu iletişim bilgilerine bir dönüş bekleyecek. SMS adresine ‘evet bilginizi aldık, parayı yatırabilirsiniz’ diye bir haber gelecek. Parayı yatırdıktan sonra kendisine 24 saat içerisinde bizim Yapı Kayıt Belgesi aynı yerden verilmiş olacak” dedi. Özhaseki’nin verdiği bilgiye göre Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın Emlak Vergisi değeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 olarak belirlendi. Birim maliyet bedeli ise metrekare başına; tarımsal amaçlı basit binalar için 200 lira, 1-2 katlı binalar ve basit sanayi yapıları için 600 lira, villalar için 2 bin lira olarak belirlendi.
‘CEP’E MESAJ GELECEK
Başvurular e-devlet ya da Çevre ve Şehircilik il müdürlüklerinde Yapı Kayıt Belgesi Formu’nu doldurmak suretiyle yapılacak. Form doldurulduktan sonra, 24 saat içinde şahsın mobil telefonuna banka hesabı ve yatırılması gereken bedele ilişkin bilgi mesajı gelecek. Yalan ve yanlış beyanda Yapı Kayıt Belgesi iptal edilecek, ödedikleri para Hazine’ye gelir kaydedilecek. İnşaat halindeki yapılar da yapı kayıt belgesi alabilecek. Düzenleme kapsamında Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 olarak belirlendi. Yapıların yaklaşık maliyet bedeli 200 TL ile 2 bin TL arasında değişiyor. Başvurular, 31 Ekim 2018’e kadar devam edecek. Yapı Kayıt Belgesi bedeli ise 31 Aralık 2018’e kadar ödenecek. Bakanlar Kurulu bu süreleri 1 yıla kadar uzatabilecek.
ÖDEMELER NASIL YAPILACAK?
Düzenleme kapsamında Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'na göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 olarak belirlendi. zYapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri, ilgili belediyeden temin edilen arsa ve arazi asgari metrekare birim değerleri esas alınarak hesaplanacak. Buna göre, tarımsal amaçlı basit binalar için metrekareye 200 lira, 1-2 katlı binalar ve basit sanayi yapıları için metrekareye 600 lira, 3-7 katlı binalar ve entegre sanayi yapıları için metrekareye bin lira, 8 ve daha yüksek katlı binalar için metrekareye bin 600 lira, lüks binalar, villa, alışveriş kompleksi, hastane gibi yapılar için de metrekare başına 2 bin lira, güneş enerjisi santrallerinde (GES) ise megavat başına 100 bin lira esas alınarak hesap edilecek. Söz konusu bedel, yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri ile binanın toplam yapı alanı dikkate alınarak hesaplanacak yapı yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konut ve ticari olarak tek kullanımlı veya karma kullanımlı olup olmadığı gözetilecek. Karma kullanımlı yapılarda konut ve ticari olarak kullanılan alanların arsa oranları ayrı ayrı dikkate alınarak, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 katsayısıyla çarpılacak.
RUHSATSIZ BİNAYA BEDELİN TAMAMI ÖDENMEDEN BELGE DÜZENLENMEYECEK
Yapı malikleri, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılardaki aykırılıklarda yapının tamamı için hesaplanan Yapı Kayıt Belgesi bedeline, kendi bağımsız bölümünün kullanım durumuna göre eşit olarak katılmak zorunda olacak. Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılardaki aykırılıklarda ise Yapı Kayıt Belgesi bedelinin tamamı ödenmeden Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmeyecek. Bu kapsamda Yapı Kayıt Belgesi bedelinin tamamını ödeyen malik, genel hükümler çerçevesinde diğer yapı maliklerinden kendi paylarına düşen miktarı talep etme hakkına da sahip olacak. Yapı kullanma izni alındıktan sonra yapılmış aykırılıklarda, aykırılık hangi bağımsız bölüm/bölümler ile ilgili ise o bağımsız bölümlerin maliklerinin kendi paylarına düşen bedeli ödemeleri durumunda aykırılığı olan bağımsız bölüm belirtilerek söz konusu belge düzenlenecek. Bağımsız bölümünde aykırılık olmasına rağmen kendi payına düşen bedeli ödemeyen ve aykırılığı olan bağımsız bölümünü gösteren Yapı Kayıt Belgesi almayanlar, aynı binada başka bir bağımsız bölüm için düzenlenen Yapı Kayıt Belgesinden faydalanamayacak. Yapı Kayıt Belgesi bedeli, genel bütçenin ilgili cetveline gelir kaydedilmek üzere, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak.
Haber : Ahmet Güçınekan
