Taze sebze ve meyvedeki fiyat artışlarının önüne geçmek için başlatılan tanzim satış modeli kırmızı et üreticilerini de harekete geçirdi. Geçtiğimiz günlerde Kayseri’de bir toplantıda konuşan Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, ucuz yerli besi eti satışı için üreticilerin de tanzim işine girmek istediklerini söylemişti. Et ve Süt Kurumu'nun (ESK) sınırlı sayıdaki satış noktasıyla vatandaşa ulaşamadığını, ucuz eti de ucuzcu zincir marketlere verdiğini dile getiren Tunç, "ESK ithal et satışı da yapıyor. Biz aracı olmadan ucuz yerli eti vatandaşa ulaştırmak için tanzim satışa başlamak istiyoruz” ifadelerini kullanmıştı.

“ÜRETEN DE, KASAP DA, TÜKETEN DE KAZANSIN”
Tanzim satışın piyasaya olumlu yönde yansıdığını belirten Tunç, açıklamalarının devamında şu ifadelere yer verdi: “Bu satışlar fiyatlara yansıdı ve düşmeye başladı. Kırmızı ette baktığımız zaman hem üreticide hem de tüketicide bir mağduriyet var. Burada aracılar bir şekilde para kazanıyor. Bu aracılar 8-10 firma. Bizde diyoruz ki; Et ve Süt Kurumu 28 liraya aldığı eti 20 liraya 8-10 firmaya veriyor. Bu aradaki 8 TL’yi üretici ve hayvan besleyenlere verirlerse hem hayvan üretimi artmış olacak hem de insanlar daha ucuza et tüketmiş olacak. Ayrıca bu şekilde yerli ve milli hayvancılık kazanmış olacak. İnsanlar kazanırsa bu işe yatırım yaparlar ve hayvancılık sürdürülebilir hale gelir. İnsanlar şu an zarar ediyor ve zarar ettiği içinde para kazanamıyorlar. Para kazanamayınca da tüketici de bunu tüketemiyor. Böyle bir durumda insanlar ulaşamadığı için piyasada et fiyatları pahalı diye algı oluşuyor. Bundan dolayı biz bu 8 TL’nin üreticiye verilmesini istiyoruz. Burada üreten de, kasap da, tüketen de kazansın.

“CUMHURBAŞKANIMIZDAN RANDEVU TALEBİNDE BULUNDUK”
Eğer ki üreticiden tüketiciye doğrudan satış kurulursa ve biz bunun neresinde olmamız gerekiyorsak oluruz. Üretim noktasında en ufak bir sıkıntımız yok. Sadece üreticinin kazanması lazım. Kazanmadığı durumda üretici bu işten çekiliyor. Kazanmadığı durumda üretici bu işten çekiliyor. Devletimiz zaten bu 8 TL’yi cebinden süspanse ediyor. Bunu 8-10 firmaya değil de direkt üreticiye verip, üretimi arttırmanın formülünü istiyoruz. Bununla ilgili biz Cumhurbaşkanımızdan randevu talebinde bulunduk. Kendilerinden randevu aldığımızda bu işin içinde olacağımızı, üretimi kat kat artıracağımızı ve ithalat değil, ihracat yapacağımızı kendilerine ileteceğiz.

“FİYATI YÜKSELTEN ARACILAR VE BÜYÜK MARKETLER”
Tüm bu gelişmeleri Manşet Gazetesi’ne değerlendiren Kahramanmaraş Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Yunus Ceren, vatandaşın ucuz et yemesinden yana olduklarını belirtti. Ceren, “Bu konuda zaten bizim daha öncede bir çalışmamız olmuştu. Genel olarak Kahramanmaraş merkeze bir et tanzim satış noktası açmak istiyorduk. Bu anlamda da et tanzim satış noktası için Tarım ve Orman İl Müdürümüzle ve Belediye Başkanımızla görüşüp, durumumuzu izah etmiştik. Ama maalesef büyüklerimizin ekonomik sıkıntısı olmasından ötürü biz bu satış noktasını faaliyete geçirememiştik. Yani bu bir yönden çözüm. Böylelikle halkımız eti ucuz yiyebilir. Şu an et ucuz. Üreticinin elinde et adeta bedava. Et aracı ve bazı büyük marketler zincirlerinde pahalanıyor. Biz Kırmızı Et Üreticileri Birliği olarak vatandaşın eti pahalıya yemesinden yana asla değiliz. Biz vatandaşın eti ucuz ve değerinde yemesinden yanayız. Tabii bizim üreticimizde ucuza mal etsin, ucuza eti satsın. Biz bundan yanayız. Bu noktada yanlış anlaşılmalar var. Şimdi et ucuz yenecekse devletimiz önce etten KDV’yi kaldırmalı. Küçük esnaflarımızı, küçük kasaplarımızı düşünmemiz gerekiyor. Herkesin evine bir ekmek girsin. Kasaplarımız kazansın. Halk ucuz yesin ama burada eti yükselten kim? Bir aracı, iki büyük market zincirleri” diye konuştu.

“SERBEST PİYASADA KÖTÜ NİYETLİ ARACILAR VAR”
Serbest piyasada kötü niyetli aracıların olduğunu anlatan Ceren, “Mesela biz Kahramanmaraş’a bir tane et tanzim satış noktası açsak, eti 30-35 TL arasında satarız. Üreticiden alırız, karsız, aracısız halka eti veririz. Bu da nasıl olur? Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyemiz el atar, Tarım ve Orman Müdürlüğümüz el atar, bu şekilde de bir çözüme varılır. Ama tabii bu da kalıcı bir çözüm getirmez. Devletin görevi et satmak değil. Devletin görevi denetlemek. Şimdi serbest piyasa ekonomisini kötüye kullananları zabıta ve mali denetmen aracılığıyla denetlenebilir. Bu şekilde de aracıya, “Eti kaça aldın, kaça sattın?” soruları sorulabilir. Biz maşa varken elimizi yakmamalıyız. Biz denetlemeyi yapmalıyız. Devletin eti denetlemesi çok kolay. Biz bunu eğer sağlayabilirsek et ucuzlar. Etten KDV alınmazsa, serbest piyasa denetlenirse hem bu kötü niyetli aracılar aradan kalkar hem de vatandaş eti ucuz yer. Biz bir yerden başlayacaksak önce KDV, denetleme lazım. Bunlar olursa biz üreticiler olarak her zaman elimizden geleni yaparız. Ette bir denetleme mekanizması olursa, tanzim satışa gerek kalmaz, çünkü et ucuzlar ve vatandaş ucuz et yer” şeklinde konuştu.

“BİRLİK OLARAK TANZİM SATIŞ YAPMAYA HAZIRIZ”
Birlik olarak tanzim satışı yapmaya hazır olduklarını ifade eden Ceren, sözlerinin devamında şöyle konuştu: “Hayvanların aynı bizler gibi yani insanlar gibi kimliği, pasaportu var. Kasapta satılan hayvanların hepsinin sağlık raporu var. Hayvanlar devletin mezbahanede kesiliyor, hangi etin hangi hayvana ait olduğu bile belli oluyor. Hangi üreticiden olduğu da belli. 50-60 TL’ye et sattırmamalıyız. Şu anda üretici karkas, dişi, erkek ve sığırı ortalama 25 TL’ye veriyor. Ama bu 25 TL, aracı ve büyük marketlerin araya girmesiyle 50-60 TL’ye çıkıyor. Nereye kadar devlet et satsın? Nereye kadar devlet soğan, patates satsın? Eğer bir denetleme olursa her şey düzene biner. Yaşın yanında kuruda yanmasın. Biz bu konuda art niyetli insanlar bulalım.  Biz birlik olarak her zaman et tanzim satışı yapmaya hazırız. Birikimimiz var. Aracısız satarız.”

“ETİ 25 TL’YE ALIP TA 70 TL’YE SATANLAR CEZALANDIRILSIN”
Ceren, son olarak sözlerine şunları ekledi: “Türkiye’mizde hayvan sıkıntımızda yok. Ama buna rağmen fiyatlar yüksek ve bunun sebebi de kötü niyetli aracılar. Geçtiğimiz günlerde bir olaya şahit oldum. Pazarcı aracıdan 1 TL’ye limon satın aldı.  Pazarcı 1 TL’ye aldığı limonu vatandaşa 3 TL’ye sattı. İşte biz bu kötü niyetli insanları bulup cezalandırmamız gerekiyor. Eti 25 TL’ye alıp ta 70 TL’ye satanlar cezalandırılsın. Halk ucuz et yesin.”

Haber: Emre Akkış

Editör: Mahmut Beyaz