Almanların, endüstri 4.0, Japonların, toplum 5.0 yaklaşımı ve Amerikalıların ise yaşam 3.0, dördüncü devrim, birey 4.0 gibi çeşitli isimlerle nitelendirdiği dijital dönüşüm, Türkiye’de ise millî teknoloji hamlesi ve dijital Türkiye olarak ifade ediliyor. Özellikle geçtiğimiz son beş yıla baktığımızda, dijital dönüşümün en önemli ayağını ise e-Fatura uygulamaları oluşturuyor. Bu noktada Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın e-devlet projesi kapsamında uygulamaya koyduğu projeler bir bir hayata geçiyor. 2004 yılında e-bildirge ve e-beyanname ile başlayan uygulamalar, 2014 yılında e-fatura ve e-defter, akabinde e-arşiv fatura uygulamasıyla devam etmişti. 2019 yılında uygulamaya konulan defter beyan sisteminden sonra bu kez ise 2020 yılından itibaren e-belge uygulama kapsamı genişletilerek tüm vergisel işlemlerin elektronik ortamda belgelendirilmesi amaçlanıyor. Bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geçtiğimiz haftalarda Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Genel Tebliği ile e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu olan mükelleflerin aynı zamanda e-arşiv fatura uygulamasına da geçmek zorunda olduğuna ilişkin düzenleme yapıldı. Böylelikle 5 bin TL ve üzeri satışların faturaları, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ücretsiz olarak sunduğu e-belge düzenleme portalı üzerinden e-arşiv fatura olarak düzenlenecek. Bütün bu işlemler ise mükellefler, yani esnaflar ve diğer serbest meslek çalışanları tarafından yapılacak. Bu durum ise iş yerlerinde en az bir muhasebe elemanının olmasını zorunlu kılarken, birçok esnafta bilgisayarın bile olmaması hem esnafları hem de muhasebecileri düşündürüyor. Yapılan değişikliği Kahramanmaraş Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Atilla Sarıyıldız gazetemize değerlendirdi.
“MESLEKTAŞLARIMIZA VE KAHRAMANMARAŞ’A FAYDALI OLMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Kısa bir süre önce göreve gelmelerinin ardından önemli eğitim çalışmaları yaptıklarını anlatan Atilla Sarıyıldız, “2000 yılında meslek ruhsatımı alarak Mali Müşavir olarak göreve başladım. İlk çalışma hayatım 1995 yılında Kipaş şirketler grubundan muhasebe elemanı olarak başlamıştı. 2003 yılına kadar Kipaş’ta çalıştım. 2003 yılının sonlarında Kipaş’tan Atlas Giyim Piserro firmasına geçtim ve halen de onların grup şirketlerine bakmaktayım. 2019 yılında Mali Müşavirler Odası seçimlerinde seçim sonucu arkadaşlarımızın da taltif etmeleriyle oda başkanlığı görevine geldik. Kahramanmaraş Mali Müşavirler Odası, mali müşavir meslektaşlarımızın işlemleriyle, işleyişiyle, mevzuat değişiklikleriyle ve eğitimleriyle ilgili, mesleğe adım atacak stajyerlerin veya ön büro olarak çalışacak muhasebeci ve mali müşavir adayların bir araya geldiği 3568 sayılı kanunla kurulmuş, 30 yıllık mazisi olan bir oda. Odanın yönetimini de bu sene biz devraldık ve elimizden geldiğince seminerlerle, eğitimlerle gündemi takip ederek meslektaşlarımıza ve Kahramanmaraş’a faydalı olmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
“509 SAYILI TEBLİĞ İLE ASIL YÜK MÜKELLEFLERE BİNİYOR”
2020 yılında mali anlamda önemli değişikliklerin yaşanacağını belirten Sarıyıldız, e-dönüşüm uygulamalarının çerçevesinin genişleyeceğine dikkat çekerken, “Biz 2020 yılının e-uygulamalar üzerine olan sisteminde çıkan kanunlar ve mevzuatlar çerçevesinde 509 sıra nolu vergi usul kanununun genel tebliği ile 2020 yılının e-uygulamalar üzerine geçecek bir gündem oluşturduğunu takip ediyoruz. Buradaki asıl konu şudur; 509 sayılı tebliğ ile asıl yük mükelleflere biniyor. Bundan sonra yük işverenlere, tüccarlara, esnaflara biniyor. İşlemler onların kendi bünyesinde yapması gereken işlemler. Fakat esnaflarımızın, tüccarlarımızın çoğunluğu buna hazır diye düşünüyoruz. Bunu yapabilmeleri için de mutlaka kendi bünyelerinde muhasebeden anlayan, yani mali müşavir olmasa dahi ön muhasebeyi bilen elemanla çalışmaları gerekiyor. Ama bu sistemin de biz pek fazla yürümeyeceğini düşündüğümüz için meslektaşlar olarak başımıza gelecekleri önleme amacıyla eğitimlerimizi ilk başka kendimiz alıyoruz” dedi.
“FATURALARIN GİB ÜZERİNDEN KESİLMESİ ZORUNLU”
Yeni sistemle 5 bin TL üzerindeki faturaların Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemi üzerinden ücretsiz bir şekilde kesilmesinin zorunlu olacağını aktaran Sarıyıldız, “Buradaki sistemde 5 bin TL üzeri fatura kesenlerin tamamı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemi üzerinden ücretsiz bir şekilde yararlanarak faturalarını oradan kesme zorunluluğu getiriliyor. Daha önceki senelerde cirosu 10 milyon TL’yi aşan firmalar, e-fatura dediğimiz, yine internet üzerinden bu işin entegratör firmaları veya GİB sitesi üzerinden fatura kesme zorunluluğu getirilmişti. Bunun üzerine ilave olarak bu sene e-irsaliye, e-arşiv, e-muhtahsil makbuzu, e-serbest meslek makbuzu gibi uygulamalarla tamamen e dönüşüme geçiyoruz. Çağımız artık dijital hizmet çağı olmaya başladı. Mali Müşavirlerin de bu konuda yükü çok fazla ağırlaşıyor. Biz de bunları hızlı bir şekilde adapte olmaya çalışıyoruz. Buradan biz mükelleflerimizden de, esnaf odalarımızdan da, ticaret odalarımızdan da destek bekliyoruz. Onların asıl bu eğitimleri, bu bilgileri kendi kuruluşlarında vermesi gerekirken, bu misyonu hem biz kendi üzerimize alıyoruz ve bu eğitimleri de biz vermeye çalışıyoruz. Son bir hafta içerisinde iki tane seminer verdik e-uygulamalarla ilgili. Yine Aralık ayının içerisinde, TÜRMOB genelinde, eğitim birimimiz olan TESMER’imiz var. O birimden gelen uzman arkadaşlar e-uygulamalarla ilgili geniş çaplı eğitim verme için uğraş veriyoruz” ifadelerini kullandı.
“İŞ YERLERİNDE MUHASEBECİ VE BİLGİSAYAR OLMASI GEREKECEK”
Yapılan değişikliğin ilk etapta mali müşavirleri etkilediğini anlatan Sarıyıldız, iş yoğunluğunun artacağını, aynı zamanda esnaflara da sorunlar yaratacağını belirterek, “Bu değişiklik ilk etapta mali müşavirleri etkileyecek. İş yoğunluğumuz zaten vardı, çok daha fazlalaşacak. Normalde fatura kesmek, irsaliye kesmek mükellefin kendi işidir. Tüccar, esnaf, ticaret erbabı irsaliyesini keser, faturasını keser, evraklarını beyanname döneminde mali müşavirine gönderir, mali müşavirde kayıtlara intikal ettirir, beyannamesini verip onun vergisel boyutlarını mükellefine sunar. Olan durum bu fakat şuandaki mevcut durumda esnaflarımızın çoğunun iş yerinde bilgisayar bile yok. Bilgisayar kullanmayı bilmeyen birçok insanımız var, esnafımız var. Bu işin içerisinde gelmese de zorunlu halde haldeki çalışanların, komisyoncuların tamamı e-arşiv ve e-irsaliye üzerine geçmek zorunda kalacaklar. Esnafın iş yoğunluğunu düşündüğünüz zaman bunların bu işin altından kalkabilmesi için bilgisayar başına birilerini oturtmaları gerekir. Buna hızlı bir şekilde adapte olmak gerekir. Bununla ilgili biz de diğer odalarla irtibat kurup bilgi vereceğiz” dedi.
“5 BİN TL ÜZERİ FATURA KESEN MÜKELLEFLER, E-FATURA KESMEK ZORUNDA”
Vergisel konularda cezai işlemlerin olduğunu dile getiren Sarıyıldız, “Bu işlemler mesela e-belge imza üzerinden geçmezse 4 bin TL’lik bir cezası var. Onun dışında yine mevzuatımızın içerisinde zorunlu olan tarihler var, o tarihler içerisinde örnek olarak vereyim 2018 yılı cirosu 10 milyon TL üzeri mükellefler e-fatura, e-arşiv fatura, e-defter ve e-defter saklama konunda 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçiş yapmak zorundalar. Eğer buna geçiş yapmadıkları zaman Vergi İdaresi bunu görüyor ve bununla ilgili cezai uygulamalarda bulunuyor. Bunun rakamları yaptığı işlemlere göre de değişiyor. Bunun gibi 5 bin TL üzeri fatura kesen mükellefler, GİB üzerinden e-arşiv fatura kesmek zorunda. Bir kısım mükellefler, bunları aynı zamanda saklamak için e-arşiv oluşturmak zorunda. 10 yıl boyunca saklama zorunluluğu var aynı zamanda bu kesilen faturaların. Bununla ilgili bir sürü entegrasyon firmaları ortaya çıktı. Bu entegrasyon firmaları çeşitli ücretler karşılığında bu standartları sağlıyorlar. Hepsinin bir maliyeti ve bir bedeli var. Bu konuda sıkıntılar her zaman mali müşavirleri buluyor. Sanki bunu biz çıkarmışız gibi, bu masrafları biz çıkarmış gibi bir izlem oluşuyor. O bakımdan mükelleflerin bilgili olması, anlayışlı olmasını bekliyoruz” açıklamalarında bulundu.
“BUNLARIN HEPSİ ASLINDA VATANDAŞA KÜLFET AMA EKSTRALARI DA VAR”
Esnaflara ve serbest meslek çalışanlarına yeni düzenlemenin büyük bir külfet getireceğini aktaran Sarıyıldız, olumlu yönlerinin de olduğunu belirterek, “Zorunlu mükelleflerin kimler olduğuyla ilgili bilgi vermek gerekirse, yıllık cirosu 10 milyon TL üstü tüm firmalar, tütün, alkol ve petrol piyasalarında üretici ve dağıtıcılar, yıllık cirosu 5 milyon TL üstü olan ve internetten sipariş alan firmalar e-faturaya geçmek zorunda. E-arşiv faturada da yıllık cirosu 5 milyon TL üstü olan ve internetten sipariş alan firmalar e-arşiv faturaya geçmek zorunda. Aynı zamanda KDV hariç 5 bin TL ve üzeri faturalar, tek bir fatura dahi olsa GİB’in sistemi üzerinden e-fatura olarak e-arşiv fatura olarak kesilmek zorunda. Ya da özel bir entegrasyon kuruluşuyla anlaşacaksınız, onlar bir kontür veriyorlar, sizin 500 adet fatura hakkınız var, bu faturaları siz bizim sistemimiz üzerinden geçersiniz belli bir bedel karşılığında diyorlar. E-defter davası var. Burada da yıllık cirosu 10 milyon TL üstü olan firmalar, tütün ve alkol piyasasında üretici ve dağıtıcıların tamamı e-defter tutmak zorunda. Diğer tüm serbest meslek erbabları, mali müşavirler, avukatlar, dişçiler, mimarlar gibi bürosu olanların tamamı e-SMMM dediğimiz makbuz üzerinden makbuz kesmek zorunda kalacaklar. Bunların hepsi aslında vatandaşa külfet ama ekstraları da yok mu? Ekstraları da var, kağıt ortamından kurtarıyor bizleri. Artı olarak kayıtlı ekonomik posta dediğimiz KEP adresleri var, bu faturalar aynı zamanda kişilerin ve firmaların elektronik postalarına giderek kargoda ya da postada kaybolma sıkıntısından kurtarıyor. Bunlar bilgi işlem ağı üzerinde saklandığı için kağıt ortamında kaybolması önleniyor ve bunları sağlayan entegrasyon firmalarının en az üç farklı sistemde saklamaları gerekiyor. Bu yüzden daha da güvenli. Günümüz o kadar hızlandı ki yüzlerce faturayı yaklaşık 3-5 dakika içerisinde muhasebe kayıtlarına da atabiliyorsunuz. Biz böyle bir kolaylığı da var ama alışma evresi içerisinde zorluk çekilecek” dedi.
(Haber: Ahmet Güneçıkan)
