Geçmiş yıllardan bu yana sadece kentin değil bölgenin önemli ticaret merkezlerinden birisi olan Kahramanmaraş’ın Tarihi Kapalı Çarşı’sında bu günlerde işler bir hayli durgun. Esnaf, gün içerisinde bazen siftah bile yapamamaktan ötürü yakınıyor. Zaten durgun olan işlerin son günlerde daha da durgunlaşması esnafı deyim yerindeyse canından bezdirdi. Ancak işlerin durgun olduğu bu günlerde esnafın umudu yaz aylarında memleketlerine tatil için gelecek olan gurbetçiler oldu. Bizde Manşet Gazetesi olarak Kapalı Çarşı esnafın durumu araştırdık. Araştırmalarımız sonucu kimi esnaf, gurbetçi vatandaşların şehre gelmesiyle birlikte işlerinin hareketleneceğini ve durgun olan piyasanın canlanacağını, kimi esnaf ise gurbetçilerin önceki yıllara nazaran hiç gelmediğini söyledi.
İşte esnafla yaptığımız görüşmeler…
Fatih Köşker
Kahramanmaraş’ımızın tarihi çarşılarından saraçhane de bu sezonu kıyaslayacak olursak özellikle 7, 8 ve 9’uncu aylarda Maraş’taki ticari hareketliliği sağlayan yurtiçindeki ve yurtdışındaki gurbetçilerdir. Gurbetçiler geldiğinde evine lazım olan kışlık salça, tarhana, biber çeşitleri, Maraş’a yöresel ürünleri, hepsini buradan sağlar kendi memleketine gider ağız tadıyla yerlerdi. Ta ki geçmiş yılara bu yıl çok bir hareketlilik yok. Yurtiçi ve yurt dışından şuanda gurbetçilerden beklediğimiz her yıl gelip alışverişini yapan gurbetçiler daha gelmediğini görüyoruz. Geçmiş yıllara göre kıyasladığımız da da gelenler yüzde 30-40 Aralığında gibi yani yüzde 60-70’lik gurbetçi, ziyaretçi kaybı var. Ziyaretçiler açısından birçok sebebi olabilir. Mesela ekonomik olabilir, izin günleri olabilir. Bu beklentimizi işin doğrusu biraz kurban bayramı arifesine ve kurban bayramı sonrasına erteledik. Belki bayramla birlikte birleştirip tatillerini o zaman yapacaktır öyle bir beklenti içerisindeyiz. İnşallah iyi olur. Ama genel anlamda Türkiye’nin bulunduğu dönem itibariyle hem de gurbetçilerin şehirlere gelmemesi yönüyle esnafın durumu şuan hakikaten pek iç açıcı değil. Kapalı Çarşı esnaflarıyla ara sıra bir araya geldiğimizde onlarda aynı bizim gibi düşünüyorlar. Bunları istişare yaparak tartışıyoruz.
Ali Bakırcı
Dışardan yabancı insanlar geldiği zaman nispeten bir hareket oluyor. Onlar gittiği zaman duraklama yaşanıyor. Çok güzel oluyor. Can güvenliğimiz yerinde. Ufak tefek işlerimiz oluyor. Allah’a şükür bir ekmek parası geçiyor elimize eskiye göre iyi. Gurbetçiler gelince bir hareket oluyor ve eskiye göre bir hareket oluyor. Yabancılar geldiği zaman esnaflara bir kazançları oluyor. Ufak tefek alışveriş yaptırıyorlar. O açıdan gurbetçilerin gelmesi bizim için iyi oluyor. Turistlerin buraya gelmesi sezonluk. Yazın daha çok geliyorlar. Kışın daha durağan geçiyor.
Gurbetçiler bu yıl hiç yok. Eskiden yine olurdu ama bu yıl göremiyoruz. Gurbetçileri geçtik kendi vatandaşımız bile buraya gelmiyor. Yapılan çalışmalardan dolayı gelmeyen o kadar çok vatandaş oluyor ki. Biz bu durumdan mağdur oluyoruz. Hiçbir vatandaş yok, alıcı yok.
Devlet Köşker
Eskiden sanayi esnafı iş yerini kapattığı zaman evine telefon açar evde ne eksikse sorardı. Geçerken 3-5 esnaf gelirdi, akşam pazarımız olurdu. Karşıda belediye pasajında konfeksiyoncular vardı. Velhasıl 220’ye yakın esnaf vardı. Bunların yarısı gitti. Rıdvan Hoca yeraltı çarşısının önünde köy arabaları vardı onlar kalktı gitti. Sağ olsun birileri tarafından köylü şehrin içerisinden dışarı çıkarıldı. Hijyenik, temiz olduk çok güzel oldu. Ama esnaf ne oldu? Bitti. Saraçhanenin bir kışlık mevsimi var. Geçen yıl bu çarşı iki ton peynir satıyorsa bu yıl ise 400 kilo peynir satmış. 400 kilo peyniri 13 esnaf satarsa bunun hepsi de kar olsa ne yapabilir? Esnaflık öldü. Gurbetçilerde gelmiyor. Kazanç yapamıyoruz.
Remzi Ekersular
Esnafların eski dönemlere göre işi yok. İnsanların eskiyi yakalama şansı yok artık. Eskisi gibi Hollandalı geldi, Almancı geldi, bunlar bitti artık. Ben şimdi eskiye dair bir şey göremiyorum. Eskiden gurbetçiler gelirdi esnafın yüzü gülerdi, çoğu gurbetçi vatandaş, alışverişini bizim çarşımızdan yapmadan gitmezdi ama şuan eski işlerin tadı tuzu yok, gurbetçiler eskisi gibi gelmiyor, kış aylarında da sattığımız ürünleri daha ucuza veriyoruz, neredeyse aldığımız fiyata veriri olduk. Eskiden yaz aylarında da Temmuz Ağustos ayı geldiği zaman, çarşımız Yurt dışından gelen Gurbetçilerle dolup taşardı, yılların esnafı olduğum için iyi biliyorum. Temennim ekonomimizin daha çok güçlü olması ve işlerimizin eskisi gibi iyi olmasıdır.
Ahmet Ceviz
Piyasa şuan durgun. Eskiye nazaran bayram günlerinde işler oluyordu. Dövizin artışı işleri olumsuz etkiliyor. OHAL süreci ve 15 Temmuzdan sonra işler eskiye göre durdu. Yazın gelen gurbetçiler satışımızı etkiliyordu, işler daha iyi gidiyordu, eskisi gibi yurt dışından gelen gurbetçiler yok, esnafın ekonomisi bu yönde olumsuz. Yurt dışındaki olaylarda işimizi etkiliyor. Bunların biran önce düzelmesi halkımız için esnafımız için çok iyi olur. İnşallah esnafların yüzü güler çarşı yine eskisi gibi canlı olur ve gurbetçilerimiz geçmiş dönemlerdeki gibi alışverişini buradan yapar.
Haber: Meliha Şeyda Akçakale
