Devlet evde özel bir bakıma muhtaç olan vatandaşların kişisel ihtiyaçlarının karşılanması için belirli miktarda bir maaş ödemesi yapıyor. Hasta, engelli, yetim ve bakıma muhtaç yakını olan ve bakımını üstlenen kişilere verilen evde bakım maaşı için bazı şartların olması gerekmektedir. Evde hastası ve ağır engelli raporu olan herkes evde bakım parası almak için başvurabilir. Başkasının yardımı ve bakımı olmadan hayatını devam ettiremeyen, tek başına ihtiyaçlarını (beslenme, giyinme, tuvalet, merdiven inip çıkabilme gibi) gideremeyen hastalara bakanlar, bakım maaşı alabilmektedir. Engelli ve yetimlere verilen engelli evde bakım ve yetim aylıklarının ödenmesi noktasında sevindirici gelişmeler yaşanıyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Kahramanmaraş İl Müdürü Mehmet Sertpolat yaptığı yazılı açıklamayla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un talimatlarıyla engelli evde bakım ve yetim aylıkları bayramdan önce ödeneceğini açıkladı. Sertpolat yaptığı açıklamada, “Sayın Bakanımız Zehra Zümrüt Selçuk’un talimatlarıyla engelli evde bakım aylıklarıyla yetimlere ödenen sosyal yardım aylıkları Kurban Bayramından önce hesaplarına yatırılacak. Halen ilimizde 9 bin 468 engelli aylık alıyor. Her engelliye bin 384,59 TL ödeniyor. Ayrıca 3 bin 8 korunmaya muhtaç yetim çocuğun aylıkları Kurban Bayramından önce hesaplarına yatacak” dedi.

EVDE BAKIM MAAŞI NEDİR?

Devlet, evde bakıma muhtaç yaşlı ve engelli yakınına bakanlara maaş desteği sağlıyor. Evinde yüzde 50 raporu olan engelli yakınına ya da yaşlısına bakana aylık bağlanması öngörülüyor. Son dönemde bu engelli maaşında usulsüzlüklere rastlanmasından dolayı birçok kişinin evde bakım maaşı kesintiye uğradı. Başkasının yardımı ve bakımı olmadan, gündelik hayatını devam ettirmesi mümkün olmayan, yeme, içme, tuvalet ve temizlik vb. ihtiyaçlarını tek başına gideremeyen, özürlülere verilecek özürlü sağlık kurulu raporlarında “Ağır Özürlü (Evet, Hayır)” kısmında “Evet” işaretlenmiş her özürlü başvuru hakkına sahiptir. Bakım ihtiyacı olan engellilerin evde bakım ücreti/evde bakıma destek yardımından faydalanması için Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerine başvuru yapılması gerekmektedir. Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik kapsamında işlem yapılmaktadır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın takibinde olan evde bakım parasına gerekli olan şartları taşıyan herkes başvurabiliyor. Gerekli şartları sağlayan ve engellisine bakan kişiye 2018 yılı için aylık 1179 TL ödeniyordu. Evde bakım maaşındaki gelir kriteri de asgari ücrete endeksli. Engelliye bakan kişinin evde bakım maaşı alabilmesi için hanede kişi başına düşer gelir miktarının asgari ücretin üçte ikisinden az olması gerekiyor. Asgari ücrete gelen zamla birlikte bu rakam 1.219,35 TL oldu. 2022 engelli aylıkları; Yüzde 40 ile 69 arası için 480 TL, yüzde 70 ve üzeri için 720 TL oldu. Evde bakım aylığı ise 1305 TL oldu. Ocak ayında alacakları yüzde 4'lük toplu sözleşme zammına ilave olarak alabilecekleri enflasyon zammı oranı, yüzde 6,70 olarak gerçekleşti. 2019 Temmuz ayında da toplu sözleşme hükümleri gereği %5 lik zam ve enflasyon farkı zammı da alınacak.

BAŞVURU ŞARTLARI

- Evde bakım ücreti/evde bakıma destek yardımından yararlanabilmek için hastanelerden alınacak 16.12.2010 tarih ve 27787 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan” Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” kapsamında alınan Engelli Sağlık Kurulu Raporlarında engel oranı % 50 ve üzeri olup ağır engelli EVET- HAYIR bölümünde EVET ibaresi olması gerekmektedir.

- Özürlü kişinin başkasının yardımı ve bakımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek düzeyde olması yani tuvalet, beslenme ihtiyacını, giyinip-soyunabilme, merdiven inip çıkabilmek.

- Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun (606.95 TL/ 1 Temmuz 2015-31 Aralık 2015) bakım raporu ile tespit edilmesi gerekmektedir. (Aile bireylerinin hesaplanmasında üvey evlatlar, vatani görevini yapmakta olan bireylerde sayılmaktadır. Ayrıca, aile bireylerinin geliri toplamında üniversitede okumakta olan bireylerin almış olduğu öğrenci kredisi ve burslar miktarı ne olursa olsun gelir kapsamı dışında tutulmaktadır.)

- 30.07.2006 tarih 26244 sayılı “Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında bakım ihtiyacı olan engelli koşullarına sahip olmak.

BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER

- Özürlü ve bakıcı olarak yazılan kişinin kimlik fotokopileri.

- Devlet Hastanelerinden alınan ağırlı özürlü olduğunu gösterir özürlü sağlık kurulu raporu veya fotokopisi

- Özürlüye ilişkin iki adet vesikalık fotoğraf.

- Özürlüye ilişkin varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti.

- Özürlünün vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı.

- Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı

BAŞVURU NE ZAMAN SONUÇLANIR?

Başvurunun SHÇEK İl Müdürlüğü’ne ulaşmasını takiben, özürlü ve ailesi hakkında, sosyal çalışmacı, doktor, fizyoterapist, çocuk gelişimci, hemşire, sağlık memuru ve sosyolog unvanına sahip en az üç kişiden oluşan bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, özürlüyü ve ailesini ikametinde ve ikamet adresinde yaşamıyorlarsa fiilen yaşadıkları yerde gerekli incelemeleri yaparak bakım raporu hazırlar. Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, acil durumlar haricinde, yukarıdaki belgelerin SHÇEK İl Müdürlüğü’ne ulaşması ile başvuru sahibinin oturduğu yer dikkate alınarak işlem sıralaması yapılır. Başvurunun sonuçlanması, normal süreçte 3-6 aylık bir süre aldığı belirtilmektedir.

EVDE BAKIM ÜCRETİ/EVDE BAKIM DESTEK YARDIMI TUTARI NE KADAR ÖDENMEKTEDİR?

Evde bakım ücreti/evde bakıma destek yardımı her bir engelli için her ay 10.000 gösterge rakamı ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154. maddesi uyarınca aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayının çarpımı sonucu bulunan tutar kadar ödenir (Aylık Katsayıx10.000=830.84 TL./ 1 Temmuz 2015-31 Aralık 2015) Araştırmanın konusu, araştırmanın amacı, hedefi, yöntemi, kullanılacak ölçekler, süresi, kaynakçası, etik kurul kararı, kuramsal çerçevesi, nerede yapılacağına ilişkin bilgileri içeren dosyayla birlikte araştırmanın yapılacağı Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne başvuru yapılmaktadır. Başvuru İl Müdürlüğünce değerlendirildikten sonra bu dosya İl Müdürlüğü görüşünün de eklenerek Bakanlığımız Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.

TÜİK verilerine göre, 2019 Ocak ayında enflasyon yüzde 1,06, Şubat ayında yüzde 0,16, Mart ayında yüzde 1,03, Nisan ayında yüzde 1,69, Mayıs ayında yüzde 0,95, Haziran ayında da yüzde 0,03 arttı. 6 aylık toplam enflasyon yüzde 5,01 oldu. 6 aylık enflasyon, maaş zam oranını geçtiği için %1,01 oranında enflasyon zammı oluştu.

(Haber: Sefa Deveboynu)

Editör: Mahmut Beyaz