Önemli ve dev projelere küresel aktörlerin istememesine rağmen bir bir imza atan Türkiye, lojistik alanında parlayan yıldız olmak için ciddi çalışmalar yapıyor. Türkoğlu lojistik merkez ile ülkede 9 adet merkez bulunurken bu merkezlerden dünyaya yük taşınıyor. İhracat yapan şirketlerin hemen hemen hepsi bu merkezlerden yaptığı ihracat ve ithalat ile ülkeye can suyu oluyor. 1856 yılında Türkiye’nin demiryolu ile tanışması ile başlayan yük ve yolcu taşımacılığı ülke genelin yayıldı.
1918-1935 YILLARI
1918-1935 yıllarında iki hat üzerine yapılan demiryolu ile Kahramanmaraş bu ağa katılarak Hicaz’a ordan da tüm Arap yarımadasına ulaşım sağlıyordu. Şu anda modern bir yapıya kavuşan demiryolları hem yük hem de yolcu taşımacılığının vazgeçilmez bir unusuru durumunda olurken Türkiye içi ve yurt dışına da sefer sağlanabiliyor.
HAVAALANI VE DEMİRYOLU
1993 yılında Erkenez mevkiinde yeri istimlak edilen 1994 yılında temeli atılan ve 1996 yılında hizmete geçen havaalanı hızlı trenin de gelmesi ile birlikte işlevselliğini arttıracak. Bakanın müjdesini verdiği hızlı tren müjdesi sonrası Manşet Gazetesi haber ekibi demiryollarının tarihini araştırdı.
CUMHURİYET DÖNEMİ
Cumhuriyet döneminde önce çeşitli yabancı şirketler tarafından inşa edilerek işletilen demiryollarının yaklaşık 4.136 km’lik kısmı Cumhuriyetin ilânı ile çizilen milli sınırlar içerisinde kalmıştır. 24.5.1924 tarihinde çıkarılan 506 Sayılı Kanun’la bu hatlar millileştirilmiş ve ‘Anadolu-Bağdat Demiryolları Müdüriyeti Umumiyesi’ kurulmuştur. Demiryollarının yapımı ve işletilmesinin bir arada yürütülmesi ve daha geniş çalışma imkânları verilmesini sağlamak amacıyla çıkarılan 31.5.1927 tarih ve 1042 Sayılı Kanun’la ‘Devlet Demiryolları ve Limanları İdare-i Umumiyesi’ adını almıştır. 1953 yılına kadar katma bütçeli bir devlet idaresi şeklinde yönetilen Kuruluş, 29.7.1953 tarihinden itibaren 6186 Sayılı Kanun’la ‘ Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD) adı altında Kamu İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirilmiştir. Son olarak uygulamaya konulan 233 sayılı KHK ile ‘Kamu İktisadi Kuruluşu’ hüviyetini almıştır. Ankara-İstanbul arasında yapımı planlanan ve yapımına 2003 yılında başlanan Yüksek Hızlı Tren Hattının Sincan-Eskişehir kesimi tamamlanmış (Toplam 439 km) ve 13.03.2009 tarihinde Ankara - Eskişehir arasında YHT ile yolcu taşımacılığına başlanmıştır. Ayrıca Ankara-Konya Yüksek Hızlı Tren Hattının Polatlı-Konya Kesimi tamamlanarak (Toplam 449 km) test çalışmalarına başlanmıştır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesine demiryolları batıdan, Kahramanmaraş-Hatay oluğundan geçerek ulaşır. Bölge içinde akarsu vadileri ayrıca etkili olmuştur.
TÜRKİYE’DE DEMİRYOLU GÜZERGÂHLARI JEOMORFOLOJİ İLİŞKİSİ
Çukurova’dan doğuya dönen demiryolu, Bahçe Tüneli ile Amanosları aştıktan sonra, önce Kahramanmaraş- Hatay grabenindeki Fevzipaşa'ya, buradan da Meydanıekbez'e ulaşır. Fakat belirtilen konumdan Medine'ye ulaşmak üzere Suriye topraklarına giren Hicaz
Demiryolu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne ulaşmıyordu. Sonraki yıllarda, Almanların da desteğiyle, şimdiki sınırlarımıza paralel şekilde doğuya doğru uzatılan bir şube, 1918 yılında Nusaybin'e ulaştı ve bu hat üzerinden Irak'la da demiryolu bağlantısı sağlanmış oldu
Adana’dan gelen demiryolu hattının, Amanos Dağları’nı aşmak için Bahçe tüneli kullanılmıştır. Ancak Kahramanmaraş-Hatay hattında aynı isimli graben yapıları kolaylaştırıcı bir etki yapmıştır. Sınır değişikliği nedeniyle, demiryolunun Suriye'de kalan
bölümünü devre dışı bırakmak amacıyla, Fevzipaşa-Narlı-Gaziantep Karkamış hattı inşa edildi. Ancak bölgenin iç kesimlerini, demiryolundan mahrum bırakan sınır hattına, alternatif başka bir hat oluşturmak amacıyla, 1935 yılına kadar Narlı-Malatya-Yolçatı-Ergani-Diyarbakır hattı inşa edildi. (Yolçatı'dan ayrılan diğer bir hat ise Elazığ-Bingöl-Muş-
Tatvan bağlantısını sağlamaktadır) Ayrıca 1937 yılında Sivas-Çetinkaya-Malatya hattı tamamlanınca da Sivas Diyarbakır demiryolu bağlantısı kurulmuş oldu(Arınç, 2011; 415). Hazar gölünün güney kıyılarından geçen Yolçatı-Maden-Ergani hattı tamamen
Maden Çayı vadisini takip etmektedir. Güneydoğu Torosların bu bölümünde akarsu vadilerinin demiryolu hattını olumlu etkilediğini görmekteyiz”
TÜRKİYE’DE YÜK TAŞIMA ORANLARI
Ulaştırma Bakanlığının TÜİK vasıtasıyla yayımladığı başka bir rapora göre Türkiye’de 11 milyon tondan fazla yük taşınıyor. Türkiye’de demiryolu modernizasyonu sonrası ilk yük taşıma 1977 yılında başladı. Bu yılda 7 milyon 633 bin 592 ton yük tanışırken 2016 yılında bu yük taşıma oranı 11 milyon 661 bin ton oldu.
YILLARA GÖRE TAŞIMA MİKTARI
1950 yılında 8,7 milyon ton
1955 yılında 13,0 milyon ton
1960 yılında 14,2 milyon ton
1965 yılında 14,9 milyon ton
1966 yılında 15,8 milyon ton
1967 yılında 14,8 milyon ton
1968 yılında 15,1 milyon ton
1969 yılında 14,4 milyon ton
1970 yılında 14,9 milyon ton
1971 yılında 16,4 milyon ton
1972 yılında 17,0 milyon ton
1973 yılında 15,9 milyon ton
1974 yılında 14,9 milyon ton
1975 yılında 14,7 milyon ton
1976 yılında 14,7 milyon ton
1977 yılında 16,4 milyon ton
1978 yılında 16,3 milyon ton
1979 yılında 13,2 milyon ton
1980 yılında 11,9 milyon ton
1981 yılında 12,8 milyon ton
1982 yılında 13,6 milyon ton
1983 yılında 13,8 milyon ton
1984 yılında 15,3 milyon ton
1985 yılında 15,0 milyon ton
1986 yılında 14,3 milyon ton
1987 yılında 14,4 milyon ton
1988 yılında 14,8 milyon ton
1989 yılında 13,6 milyon ton
1990 yılında 13,8 milyon ton
1991 yılında 15,2 milyon ton
1993 yılında 16,2 milyon ton
1994 yılında 15,1 milyon ton
1995 yılında 15,7 milyon ton
1996 yılında 16,2 milyon ton
1997 yılında 17,7 milyon ton
1998 yılında 16,1 milyon ton
1999 yılında 16,2 milyon ton
2000 yılında 19,0 milyon ton
2001 yılında 14,6 milyon ton
2002 yılında 14,6 milyon ton
2003 yılında 15,9 milyon ton
2004 yılında 18,0 milyon ton
2005 yılında 19,2 milyon ton
2006 yılında 20,2 milyon ton
2007 yılında 21,4 milyon ton
2008 yılında 23,4 milyon ton
2009 yılında 21,8 milyon ton
2010 yılında 24,4 milyon ton
2011 yılında 25,4 milyon ton
2012 yılında 25,7 milyon ton
2013 yılında 26,6 milyon ton
2014 yılında 28,7 milyon ton
2015 yılında 25,9 milyon ton
2016 yılında 25,9 milyon ton
Haber: Mustafa Kılınç
