Tarihi çok uzun yıllara dayanan Kahramanmaraş Hititler tarafından kurulmuştur. Şehre daha sonra Asurlular, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular, Memlüklüler, Dulkadiroğulları ve Osmanlılar şehre hakim olmuştu. Çok sayıda devletin hüküm sürdüğü Kahramanmaraş’ta bu devletlerden kalma birçok eser zamanımıza kadar gelmiştir. Osmanlı’da Ramazan sonunda evlerde bayram temizliği yapılırken, bayram öncesi yapılan hazırlıklarından biri de hamam günü oluyordu. Kentte hüküm süren devletlerin en önemli eserlerinden biri de hamamlardı. Kahramanmaraş kültürünün en önemli geleneklerinden birisi olan hamamlar, günümüzde popülerliğini kaybetse de önemini asla yitirmiyor. Kahramanmaraş’ın su yönünden de potansiyelinin oldukça zengin olması sebebiyle çok sayıda hamam inşa edilmiştir. Günümüzde halen yerini koruyan hamamların büyük kısmı Selçuklu, Dulkadiroğulları ve Osman Devletinden kalma. Şehrin tarihi dokusu üzerinde önemli yer tutan hamamlar Kahramanmaraş turizminde önemli bir yere sahip. Kahramanmaraş il merkezinde bulunan Tüfekçi, Çukur, Acar, Paşa, Çiçekli, Divanlı ve Kuyucak hamamları başta olmak üzere birçok hamam halen vatandaşlar tarafından ilgi görmeye devam ediyor.
OSMANLI DÖNEMİ’NDE HAMAMLARIN SAYISI ARTTI
Osmanlı yaşam kültürünün parçası olan bu yerler kimi zaman gelin hamamlarına sahne olurken, son zamanlarda dizi ve film setlerine de dönüşebiliyor. Hamamlar 70'li yıllara kadar eski kültürünü devam ettirse de her eve banyonun girmesiyle birlikte ikinci plana atıldı. O yıllardan sonra kentleşen şehirlerde hamam kültürü yok oldu. 80'li yıllarda ise Anadolu şehirleri kentleşmeye başlayınca bu şehirlerde de hamam kültürü kaybolmaya başladı. Şimdilerde şehirlerdeki tarihi hamamlar işler halde olsa da eskisi kadar yoğun değil. Özellikle tarihi yarımadada bulunan yüzyıllık hamamların temeliyse aslında Roma'ya dayanıyor. M.Ö. 1'inci yüzyılda hamamı bulan Roma İmparatorluğu, tam 600 yıl boyunca devasa hamamlar inşa etmiş. Ancak Hıristiyanlığı kabul etmesinin ardından bu kültür ortadan kalkmış. Çünkü erken dönem Hıristiyanlarına göre yıkanmak günah sayılırmış. Yeni bir dinle gelen bu düşüşün ardından hamamı ayağa kaldıranlar ise Osmanlı Devleti olmuş.
BİRÇOK TARİHİ HAMAM HALEN AYAKTA
Tüfekçi Hamamı Kahramanmaraş’ta il merkezinde, Çarşıbaşı semtinde Demirciler Çarşısı’nda bulunan Tüfekçi Hamamı’nın kitabesi bulunmadığından yaptıran ile yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. XVI-XVII. yüzyıllarda yapıldığı sanılan hamam moloz taştan yapılmıştır. İki soyunmalık, ılıklık ve Kahramanmaraş sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır. Osmanlı mimarisi içerisinde iki soyunmalığı olan hamamlara ender rastlanmaktadır. Bu hamamında üzeri kubbelerle kaplanmıştır. Çukur Hamamı Kahramanmaraş Kalesinin eteğinde bulunan Çukur Hamam’ın kitabesi günümüze gelememiştir. Bu bakımdan yapım tarihi ve kimin tarafından yaptırıldığı belli değildir. Yakınındaki kale ile arlarında bir geçit olduğu söylenirse de bununla ilgili bir bulguya rastlanmamıştır. Evliya Çelebi’nin de Seyahatnamesi’nde isminden söz ettiği bu hamamın mimari yapısı da bu bilgilere eklenince hamamın XVI. yüzyılda yapıldığı ortaya çıkmaktadır. Klasik Osmanlı Hamam Mimari planında yapılan hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmuştur. Yapımında moloz taş kullanılmış, hamamı oluşturan bölümlerin üzerleri, kasnaklı kubbelerle örtülmüştür. Acar Hamamı Kahramanmaraş’ta kaleye çıkan yolun başında bulunan bu hamamı, Kanuni Sultan Süleyman kaleyi tamir ettirdiği yıllarda yaptırmıştır. Hamam kale onarımında çalışan işçilerin yıkanması için yaptırılmıştır. Hamamın üzerinde kitabesi bulunmamaktadır. XVI. yüzyıl yapısıdır. Hamam moloz taştan yapılmış olup soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmuştur. Bu bölümlerin üzeri pandantifli kubbelerin yardımıyla ayrı ayrı kubbelerle örülmüştür.
(Haber: Ahmet Güneçıkan)
