Salı gecelerinin vazgeçilmez dizisilerinden biri de Mehmed Bir Cihan Fatihi...27 Mart reyting sonuçlarına göre Fatih Sultan Mehmet'in hayatını ve İstanbul'un fethine kadar olan süreci anlatan tarihi dizi, 3. sırada yer aldı.
Dizinin dikkat çeken karakterlerinden biri de Çandarlı Halil Paşa...Sadrazam Halil Paşa’yı usta oyuncu Çetin Tekindor canlandırıyor.
Pekala, Çandarlı Halil Paşa hakkında neler biliyoruz? Usta bir devlet adamı mı yoksa bir hain mi?
Çandarlı Halil Paşa, 1439-1453 yılları arasında veziriazamlıkta bulunan, Osmanlı İmparatorluğu içerisinde oldukça etkili bir kişilikti. Özellikle yeniçeriler üzerindeki nüfusu fazlaydı.
Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi başvezirlerinden olan Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa’nın torunu ve Çandarlı İbrahim Paşa’nın oğludur.
Çandarlı ailesi, yetiştirdikleri dört büyük sadrazam ile Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde gerek askeri ve gerek idari ve siyasi alanda teşkilatlandırılmasında önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Çandarlı Halil Paşa ,Fatih’in babasının en güvendiği devlet adamlarından biriydi.Fakat 12 yaşındayken tahta geçen II. Mehmet' i hiçbir zaman kabullenememiştir. Ona göre çocuk yaşta bir padişah, koskoca bir devleti idare edemeyecek kadar yetersizdi ve Haçlı tehlikesi yüzünden Osmanlı Devleti tehlike altındaydı. II. Mehmet' in tahta geçmesinin ardından, Edirne' de basit gerekçelerle tarihe BuçuktepeVak'ası olarak geçen, Yeniçeri isyanının tertipleyicisi olduğu düşünülmektedir.
İkinci Murat, bu isyanın ve yaklaşan Batı tehlikesinin ardından geri dönerek tekrar tahta çıkmıştır. Varna üzerine sefer düzenlemiş ve Varna Savaşını kazanmıştır. Ardından Mora'da ve 2. Kosova savaşında, Osmanlı ordusu başarılı olmuş, ayrıca ülkedeki isyanlar bastırılmıştır.
Bu olay Çandarlı Halil Paşa'nın istediği şekilde bitmiş olmasına rağmen, başka bir yönden onun sonunu hazırlamıştır. Küçük yaşta tahttan indirilen Sultan Mehmet onu mimlemiş ve kini burada başlamıştır.
Ancak Sultan Murat, 3 Şubat 1451 de Edirne' de vefat edince, Çandarlı Halil Paşa için işler hiç iyi gitmemeye başlamamıştı. Tahta yeni çıkan genç padişah, Çandarlı Halil Paşa' yı idam etmesinin, ülkeyi oldukça karıştıracağını biliyordu.Çünkü Sultan Mehmet İstanbul'u fethetmeye hazırlanıyor ve bu hazırlık neticesinde karışık durumdaki bir Yeniçeri ve Osmanlı Devleti, onun böyle büyük bir Fetih yapmasına engel olacaktı.
Çandarlı,II. Mehmet'in ikinci tahta geçmesinden sonra da sadrazamlık görevine devam etti. Fakat bu sırada padişahın lalası olan Zağanos Mehmet Paşa ile arasında bir politik mücadele başladı. Çandarlı Halil Paşa, Mehmet Paşa'nın padişaha Bizans'a karşı daha atak davranması hakkındaki tavsiyelerine karşıydı. Halil Paşa, Bizans'a karșı daha ılımlı davranılması tavsiyeleri vermekteydi.
İstanbul kuşatması sırasında Avrupa'da yeni bir haçlı ittifakı ortaya çıkacağından şüphelendiğini ve bu nedenle kuşatmanın kaldırılması gerektiğini söyledi. Bu tavsiyeleri orduda ve devlet kapılarında Çandarlı Halil Paşa'nın Bizans'tan rüşvet aldığı söylentilerinin dolaşmasına neden oldu. İstanbul'un fethinden sonra II. Mehmet bu dedikoduları ciddiye aldığını söyleyerek Halil Paşa'yı sadrazamlıktan azletti.
Daha sonra tutuklanarak Yedikule’de Altın Kapı’da kırk gün hapis edildi. 10 Temmuz 1453 tarihinde gözlerine mil çekilerek idam edildi. Cenazesi oğlu İbrahim Paşa tarafından İznik’e götürülerek Nilüfer Camisi İmareti yakınındaki türbesine gömüldü.
Bizans casusluğu yaptığı iddiasıyla idam edilen ilk sadrazamdır. İdamı Osmanlı içerisinde aristokrat sınıfının doğmadan ölmesine neden olmuştur.Böylelikle Türk soylu beyler dönemi kapanıp herşeyi ile padişaha bağlı kul devşirmeler dönemi başlamıştır.
